Budowa domu na działce rolnej może kusić ze względu na dużo niższe ceny tego typu gruntów w porównaniu do cen działek budowlanych. Warto jednak pamiętać, że budowa domu na ziemi rolnej w pewnych przypadkach może być skomplikowana.
Zalety działki rolnej
Główną i najprawdopodobniej największą zaletą działki rolnej jest jej cena. Może być ona nawet o 50% tańsza niż działka budowlana. Cena określona jest przy uwzględnieniu jakości ziemi - najtańsze są grunty o jakości IV-VI oraz nieużytki.
Czy atrakcyjna cena jest jedynym powodem, dla którego ludzie decydują się za zakup działki rolnej? Absolutnie nie. Tego typu grunty są również pożądane ze względu na swoją lokalizacje. Często bowiem położone są one w malowniczych i spokojnych okolicach, gdzie miejski zgiełk i gwar nie dociera.
Kto może kupić działkę rolną?
Obrót działkami rolnymi jest uregulowany w Ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego (UKUR). Zgodnie z jej zapisami nabywcą działki rolnej może być oczywiście rolnik. Jednakże, powyższa ustawa określa również, jaki grunt może kupić osoba, która rolnikiem nie jest.
Aby osoba niebędąca rolnikiem mogła dokonać zakupu działki rolnej to jej powierzchnia musi być mniejsza niż 1 ha. Dodatkowo nabycie działki rolnej poniżej 30 arów następuje na podstawie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego. Jeśli chodzi zaś o gruntów o wielkości od 30 do 99,9999 arów to ich zakup odbywa się w dwóch etapach. Dzieje się tak z powodu, iż Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa przysługuje prawo pierwokupu. Etap pierwszy to zawarcie aktu notarialnego umowy warunkowej sprzedaży. Etap drugi to zawarcie przez strony umowy przeniesienia własności nieruchomości w formie aktu notarialnego. Aby etap drugi mógł wystąpić, uprzednio Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa musi zrezygnować z prawa pierwokupu.
W przypadku chęci zakupu działki rolnej większej niż do 30 arów bez prawa pierwokupu, osoba niebędąca rolnikiem, może ją nabyć jeżeli zabudowana jest budynkiem mieszkalnym wybudowanym przed 30 kwietnia 2016 roku. W takiej sytuacji powierzchnia działki może wynosić do 50 arów.
Nabycie gruntów rolnych o powierzchni 1 ha lub większej wymaga uzyskania wcześniejszej zgody Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Dom na działce rolnej - kto może go wybudować?
W założeniu, działki rolne są ziemią, która jest lub ma być wykorzystywana do uprawy roślin lub hodowli zwierząt, a nie pod budowę domu. Czy w takim razie postawienie nieruchomości na tego typu działce jest niemożliwe? Niekoniecznie. Na działce rolnej można postawić dom, ale nie każdy ma do tego prawo. Taka możliwość przysługuje rolnikom, ale nawet oni muszą spełnić pewne wymagania. Budowa domu przez rolnika postrzegana jest jako obiekt niezbędny do prowadzenia gospodarstwa. Jednak, aby rolnik mógł wybudować dom na działce rolnej to powierzchnia całego gospodarstwa nie może przekroczyć 300 hektarów. Rolnik musi mieć kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa - wykształcenie w kierunku rolniczym, albo co najmniej pięcioletni okres prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy na roli - i co najmniej od pięciu lat mieszkać na terenie danej gminy. W takiej sytuacji działka rolna mimo stojącego na niej domu, nie zmienia swojego typu i nadal pozostaje gruntem rolnym. Jest jednak wtedy określana jako tzw. siedlisko, a zabudowa siedliskowa obejmuje budowę domów jednorodzinnych o przeznaczeniu mieszkalnym oraz budynków gospodarczych.
Osoby, niebędące rolnikami mogą napotkać na problemy z uzyskaniem prawa do wybudowania domu na działce rolnej. Aby uzyskać pozwolenie muszą przejść specjalną procedurę, w której skład wchodzi odrolnienie działki.
Odrolnienie działki
Na początku warto zaznaczyć, że nie każdą działkę można odrolnić. Odrolnienia dokonuje gmina, zmieniając w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczenie gruntu z rolnego na nierolnicze. Następnie starosta musi wydać decyzję o wyłączeniu terenu z produkcji rolnej.
Jeśli działka nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego to sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej. Należy wówczas postarać się o decyzję o warunkach zabudowy, a potem o decyzję o wyłączeniu z produkcji rolnej. Procedura ta jest skomplikowana i długa, ponieważ działka musi spełniać kilka warunków, np. posiadać dostęp do drogi i nie być położona na żyznych gruntach.
Koszty zakupu działki rolnej
Mimo iż koszty zakupu działki rolnej są dużo mniejsze niż koszty zakupu działki budowlanej, to ta pierwsza generuje inne wydatki, które trzeba ponieść. Są to m.in. koszty wydania decyzji o odrolnieniu, a później roczne opłaty wynoszące 10% należności, która wyrażona jest w tonach ziarna żyta za każdy wyłączony z produkcji rolnej hektar. Opłatę tą należy uiszczać przez pierwszych 10 lat po zakupie gruntów.
Gdzie szukać działki rolnej?
Przede wszystkim u licencjonowanych agentów nieruchomości. Ci, mają niezbędne kwalifikację oraz wiedzę o lokalnym rynku nieruchomości i mogą wskazać atrakcyjne ogłoszenia z działkami rolnymi w okolicy.