Wojewódzki Konserwator Zabytków, często w skrócie zwany WKZ, jak sama jego nazwa wskazuje zajmuje się zabytkami. Co dokładnie leży w zasięgu jego kompetencji? Kiedy podczas budowy domu można spodziewać się kontaktu z nim? O tym w poniższym artykule.
Wojewódzki Konserwator Zabytków - kim jest?
Wszelkie organy w Polsce w celu sprawnego funkcjonowania podlegają organizacji. Struktura organizacji jest sposobem na formalne określenie relacji oraz powiązań i zależności między jej uczestnikami (w tym przypadku organami). Nie inaczej jest w przypadku organów ochrony zabytków.
Zgodnie z art. 89 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w Polsce istnieją dwa ustawowe organy ochrony zabytków: Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa oraz Wojewoda. W imieniu ministra, zadania i kompetencje wykonuje Generalny Konserwator Zabytków, który jest sekretarzem lub podsekretarzem stanu w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Natomiast w imieniu wojewody, zadania i kompetencje wykonuje Wojewódzki Konserwator Zabytków. Konserwatora powołuje i odwołuje wojewoda za zgodą Generalnego Konserwatora Zabytków. Jak widać, Wojewódzki Konserwator Zabytków jest organem administracji rządowej zespolonej, który kieruje Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków.
Oprócz Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, w niektórych miastach działają także ich delegatury. Kierownik delegatury realizuje zakres zadań z upoważnienia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - m.in. przeprowadza kontrole i wydaje decyzje administracyjne.
Wojewódzki Konserwator Zabytków - zadania
Zadania i kompetencje Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków określa Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Zgodnie z nią, w skład jego obowiązków wchodzi:
- realizacja zadań wynikających z krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
- prowadzenie rejestru i wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz gromadzenie wszelkiej niezbędnej dokumentacji w tym zakresie,
- w ramach przyznanych środków budżetowych - przygotowywanie planów finansowania ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz udzielanie dotacji na prowadzenie prac konserwatorskich i robót budowlanych,
- przygotowywanie projektów decyzji o wpisie do rejestru zabytków,
- organizowanie i prowadzenie kontroli w zakresie ochrony zabytków i opieki nad nimi,
- opiniowanie i uzgadnianie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
- opiniowanie uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz projektów nowych inwestycji w strefach objętych ochroną konserwatorską,
- wydawanie decyzji, postanowień i zaświadczeń w sprawach określonych w ustawie oraz w innych przepisach,
- sprawowanie nadzoru nad prawidłowością prowadzonych badań konserwatorskich, architektonicznych, prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych i innych działań przy zabytkach oraz badań archeologicznych,
- opracowywanie wojewódzkich planów ochrony zabytków, które mają ochronić zabytki przed zniszczeniem lub zaginięciem, na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych oraz koordynacja działań podczas realizacji tych planów,
- współpraca z innymi organami administracji publicznej w sprawach ochrony zabytków,
- nadzorowanie przestrzegania dyscypliny i organizacji pracy w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków i jego delegatur,
- udzielanie pełnomocnictw do prowadzenia spraw w przypadkach uzasadnionych szczególnymi potrzebami ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
- upowszechnianie wiedzy o zabytkach poprzez przygotowanie materiałów takich jak: roczniki konserwatorskie, poradniki, monografie, strony internetowe, a także poprzez organizacje konferencji i szkoleń,
- upoważnianie kierowników delegatur do prowadzenia i załatwiania spraw, w tym do wydawania decyzji administracyjnych - z wyłączeniem decyzji o wpisie do rejestru zabytków, decyzji wyrażającej zgodę na zbycie obiektów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego wpisanych do rejestru zabytków.
Budowa na działce objętej ochroną konserwatorską
Czasem okazuje się, że podczas poszukiwania działki znajdujemy taką, która jest objęta ochroną konserwatorską. Co to oznacza? Jeśli na jakimś obszarze istnieją obiekty zabytkowe lub jest prawdopodobieństwo, że mogą tam być, to wtedy ten teren zostaje uznany jako strefa ochrony konserwatorskiej. Informacje o tym znajdują się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego terenu.
Czy zakup takiej działki oznacza, że nie można nic na niej pobudować? Niekoniecznie. Wiąże się to jednak z koniecznością spełniania określonych warunków i z pewnymi ograniczeniami w zakresie charakteru budowy lub organizacji prac. Wszystkie prace dotyczące remontów, budów czy konserwacji dokonywane na terenie objętym ochroną konserwatorską muszą być zgłaszane Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków ponieważ w takiej sytuacji to właśnie on ustala zasady ich przeprowadzania.